พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์คืออะไร?

พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ ที่เราเรียกจนติดปากนั้นย่อมาจากคำว่า พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ ว่าด้วยการกระทำผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ หรืออุปกรณ์ต่างๆ เช่น สมาร์ทโฟน คอมพิวเตอร์ โน๊ตบุ๊ค แท็บเล็ต รวมไปถึงระบบคอมพิวเตอร์ในการควบคุมการทำงาน เช่น ไฟฟ้า ประปา ธนาคาร ซึ่งหากผู้ใดฝ่าฝืน หรือกระทำความผิดใน จะได้รับบทลงโทษตามข้อกำหนดที่ระบุเอาไว้

ในปัจจุบันมีผู้ใช้คอมพิวเตอร์ และสมาร์ทโฟนเป็นจำนวนมาก ดังนั้น เรื่องพ.ร.บ.คอมพิวเตอร์จึงไม่ใช่เรื่องไกลตัวของทุกคน เราควรศึกษาข้อกำหนดเพื่อไม่ให้สร้างความเสียหาทั้งต่อตนเองและต่อผู้อื่น

พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ที่เราใช้กันคือ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2560 เป็นพ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ ฉบับที่ 2 ซึ่งสภานิติบัญญัติแห่งชาติให้ความเห็นชอบเมื่อเดือนธันวาคม 2559 ประกาศลงราชกิจจานุเบกษาในช่วงวันที่ 24 มกราคม 2560 และจะมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 24 พฤษภาคม 2560 เป็นต้นไป

ตัวอย่างมาตราที่ได้รับการแก้ไข/เพิ่มเติมใน พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ ฉบับที่ 2

มาตรา 11 ส่งข้อมูลคอมพิวเตอร์หรืออีเมล์รบกวนทำให้บุคคลอื่นเดือดร้อนรำคาญ โดยไม่สามารถยกเลิกได้ ถือเป็นข้อความสแปม มีโทษปรับไม่เกินสองแสนบาท

มาตรา 12 ความผิดในการกระทำต่อข้อมูลคอมพิวเตอร์หรือระบบคอมพิวเตอร์ที่เกี่ยวกับการรักษาความมั่นคงปลอดภัยของประเทศ เพิ่มโทษการเจาะระบบการทำลายระบบที่เกี่ยวข้องกับความมั่นคงปลอดภัยของประเทศ

การแฮกข้อมูลหรือระบบ, ดักรับ, Spam,เปิดเผยมาตรการป้องกันต่อโครงสร้างสำคัญ มีโทษจำคุกตั้งแต่ 1-7 ปี ปรับตั้งแต่ 1 หมื่นถึง 1แสนสี่หมื่นบาท
หากเกิดความเสียหายตามมาด้วย มีโทษจำคุกตั้งแต่ 1-10 ปี ปรับตั้งแต่ 2 หมื่นถึง 2 แสนบาท
กระทำผิดตามมาตรา 9 หรือ 10 กระทำต่อข้อมูล/ระบบคอมพิวเตอร์ แก้ไขเปลี่ยนแปลงข้อมูล, ขัดขวาง หรือชะลอการทำงานระบบโครงสร้างสำคัญมีโทษจำคุกตั้งแต่ 3-5 ปี ปรับตั้งแต่ 6 หมื่นถึง 3 แสนบาท
หากเป็นเหตุให้ผู้อื่นเสียชีวิต แต่ไม่เจตนา มีโทษจำคุกตั้งแต่ห้าปีถึงยี่สิบปี และปรับตั้งแต่ 1-4 แสนบาท

เพิ่มเติม 12/1 ถ้าผิดตามมาตรา 9 หรือ 10 ทำให้เกิดอันตราย/ทรัพย์สินของบุคคลอื่น หากเป็นเหตุให้ผู้อื่นเสียชีวิต แต่ไม่เจตนา มีโทษจำคุกตั้งแต่ 5-20 ปี และปรับตั้งแต่ 1 แสนถึง 4 แสนบาท

หากต้องการอ่านฉบับเต็มคลิกที่นี่

8 สิ่งที่ควรรู้ใน พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ ฉบับที่ 2

1. เข้าถึงระบบ หรือข้อมูลของผู้อื่นโดยไม่ชอบ (มาตรา 5-8)

เข้าถึงข้อมูลในคอมพิวเตอร์ของผู้อื่นโทดยไม่ได้รับอนุญาต ละเมิดความเป็นส่วนตัว เช่น การปล่อยไวรัส มัลแวร์ แฮกที่เข้าไปขโมยข้อมูลของคนอื่น

เข้าถึงระบบคอมพิวเตอร์: จำคุกไม่เกิน 6 เดือน ปรับไม่เกิน 1 หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
เข้าถึงข้อมูลคอมพิวเตอร์: จำคุกไม่เกิน 2 ปี ปรับไม่เกิน 4 หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
ล่วงรู้มาตรการป้องกันการเข้าถึงระบบคอมพิวเตอร์และนำไปเปิดเผย: จำคุกไม่เกิน 1 ปี ปรับไม่เกิน 2 หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
ดักรับข้อมูลคอมพิวเตอร์: จำคุกไม่เกิน 2 ปี ปรับไม่เกิน 4 หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

2. แก้ไข ดัดแปลง หรือทำให้ข้อมูลผู้อื่นเสียหาย (มาตรา 9-10)

การทำลาย แก้ไข เปลี่ยนแปลงข้อมูลของผู้อื่นโดยมิชอบ หรือทำให้ระบบคอมพิวเตอร์ของผู้อื่นทำงานผิดปกติ มีโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี ปรับไม่เกิน 1 แสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
ถ้าเป็นการเข้าถึงระบบ ข้อมูลด้านความมั่นคงโดยมิชอบ มีโทษจำคุก 3-15 ปี และปรับ 6 หมื่น – 3 แสนบาท
ถ้าเป็นเหตุให้เกิดอันตรายต่อบุคคลอื่น ต้องได้รับโทษจำคุกไม่เกิน 10 ปี และปรับ 2 แสนบาท
ถ้าเป็นเหตุให้บุคคลอื่นถึงแก่ความตาย ต้องจำคุก 5-20 ปี และปรับ 1-2 แสนบาท

3. ส่งข้อมูลหรืออีเมลก่อกวนผู้อื่น หรือส่งอีเมลสแปม (มาตรา 11)

ข้อมูลสแปม มีความผิดในฐานส่งข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์รบกวนการใช้งานของผู้อื่นจนทำให้เกิดความเดือดร้อนรำคาญ เช่น E-mail รวมไปถึงการฝากร้าน การฝากเพจ มีโทษปรับ 200,000 บาท
หากการส่งเป็นการปกปิดแหล่งที่มา มีโทษปรับไม่เกิน 1 แสนบาท
ข้อความสแปมโดยไม่ให้ปฏิเสธ มีโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี ปรับไม่เกิน 4 หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

4. เข้าถึงระบบ หรือข้อมูลทางด้านความมั่นคงโดยมิชอบ (มาตรา 12)

การเข้าถึงระบบหรือข้อมูลทางด้านความมั่นคงโดยมิชอบ โพสต์เกี่ยวกับเรื่องการเมืองที่ส่งผลให้เกิดความเสียหายหรือความมั่นคงต่อประเทศ หรือโพสต์ที่เป็นการก่อกวนทำให้ตื่นตระหนก ละล่วงรู้ถึงมาตรการการป้องกันการเข้าถึงระบบคอมพิวเตอร์และนำไปเปิดเผย

กรณีไม่เกิดความเสียหาย: จำคุก 1-7 ปี และปรับ 2 หมื่น – 1.4 แสนบาท
กรณีเกิดความเสียหาย: จำคุก 1-10 ปี และปรับ 2 หมื่น – 2 แสนบาท
กรณีเป็นเหตุให้ผู้อื่นถึงแก่ความตาย: จำคุก 5-20 ปี และปรับ 1 แสน – 4 แสนบาท

5. จำหน่ายหรือเผยแพร่ชุดคำสั่งเพื่อนำไปใช้กระทำความผิด (มาตรา 13)

จำหน่ายหรือเผยแพร่ข้อมูลในการกระทำความผิดทางคอมพิวเตอร์ตามมาตรา 5-11 (หรือข้อ 1-3 ในบทความนี้) ต้องจำคุกไม่เกิน 1 ปี ปรับไม่เกิน 2 หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
จำหน่ายหรือเผยแพร่ชุดข้อมูลเพื่อนำไปใช้กระทำความผิดต่อข้อมูล มาตรา 12 มีโทษจำคุก 2 ปี และปรับ 4 หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

6. นำข้อมูลที่ผิดพ.ร.บ.เข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ (มาตรา 14)

ในความผิดมาตรา 14 จะระบุโทษการนำข้อมูลที่เปิดพ.ร.บ.เข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ ซึ่งแบ่งออกเป็น 5 ข้อความผิดด้วยกันคือ

                1. โพสต์ข้อมูลปลอม ทุจริต หลอกลวง เช่น ข่าวปลอม การขายของที่ไม่มีการส่งมอบสินค้า
                2. โพสต์ข้อมูลความผิดเกี่ยวกับความมั่งคงปลอดภัย
                3. โพสต์ข้อมูลความผิดเกี่ยวกับความมั่นคง ก่อการร้าย
                4. โพสต์ข้อมูลลามก ที่ประชาชนเข้าถึงได้
                5. เผยแพร่ ส่งต่อข้อมูล ที่รู้แล้วว่าผิด ( Share ข้อมูลที่มีเนื้อหาเข้าข่ายความผิดพ.ร.บ.คอมพิวเตอร์)

บทลงโทษ

หากเป็นการกระทำที่ส่งผลถึงประชาชน ต้องได้รับโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี ปรับไม่เกิน 1 แสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
หากเป็นกรณีที่เป็นการกระทำที่ส่งผลต่อบุคลใดบุคคลหนึ่ง ต้องได้รับโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี ปรับไม่เกิน 6 แสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ (แต่ในกรณีอย่างหลังนี้สามารถยอมความกันได้)

7. ให้ความร่วมมือ ยินยอม รู้เห็นเป็นใจกับผู้ร่วมกระทำความผิด (มาตรา 15)

ยกตัวอย่างเช่น แอดมินเพจที่ปล่อยใหมีการแสดงความคิดเห็นที่มีเนื้อหาผิดกฎหมายก็มีความผิด หากพบเจอข้อความดังกล่าวและทำการลบถือว่าไม่ผิด

บทลงโทษ

ถ้าไม่ลบข้อความดังกล่าว ถือว่ากระทำความผิดตามมาตรา 14 รับโทษเช่นเดียวกันผู้โพสต์ หรือแสดงความคิดเห็นทางออนไลน์ หากผู้ดูแลระบบพิสูจน์ได้ว่า ตนได้ปฏิบัติตามขั้นตอนการแจ้งเตือนแล้วไม่ต้องรับโทษ
ผู้ให้บริการมีหน้าที่เก็บข้อมูลการใช้งานไม่น้อยกว่า 90 วัน ในกรณีที่จำเป็น ศาลอาจสั่งให้เก็บข้อมูลเพิ่มได้ไม่เกิน 2 ปี

8. ตัดต่อ เติม หรือดัดแปลงภาพ (มาตรา 16)

ความผิดข้อนี้ แบ่งออกเป็น 2 ประเด็นหลักคือ

1. การโพสต์ภาพของผู้อื่นที่เกิดจากการสร้าง ตัดต่อ หรือดัดแปลง ทำให้ผู้อื่นนั้นเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่นเกลียดชัง จนทำให้บุคคลนั้นเกิดความเสียหาย

2. การโพสต์ภาพผู้เสียชีวิต หากเป็นการโพสต์ที่ทำให้บิดามารดา คู่สมรส หรือบุตรของผู้ตายเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่นเกลียดชัง หรือได้รับความอับอาย

บทลงโทษ